Infertility

Γράφει η
Σταυρούλα Μαραγκού
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, ΥΓΕΙΑ IVF ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΙΣ

Η υπογονιμότητα είναι το αποτέλεσμα  διαταραχής λειτουργιών (οργάνων ή συστημάτων του σώματος) του ανδρικού ή γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, που εμποδίζει την επίτευξη της κύησης. Οι εξετάσεις ελέγχου θα γίνουν μετά από περίπου 12 μήνες ελεύθερων επαφών, εκτός εάν η ηλικία, το ιατρικό ιστορικό ή τα φυσικά ευρήματα υπαγορεύουν συντομότερη αξιολόγηση και θεραπεία, π.χ. αν η γυναίκα είναι μεγαλύτερη από 38 ετών, ο έλεγχος θα πρέπει να ξεκινήσει μετά από 6 μήνες ελεύθερων επαφών.

Η δυσκολία σύλληψης αναφέρεται πάντα στο συγκεκριμένο ζευγάρι και την συγκεκριμένη χρονική στιγμή, ανεξάρτητα αν είχαν πετύχει κύηση στο παρελθόν μεταξύ τους ή με διαφορετικούς συντρόφους. Η επίπτωση της υπογονιμότητας αφορά το 15% των ζευγαριών του γενικού πληθυσμού και επηρεάζει ισότιμα άντρες και γυναίκες. Στο 25% των ζευγαριών συνυπάρχουν περισσότεροι από ένας  παράγοντας υπογονιμότητας.

Οι αιτίες είναι :

• Η προχωρημένη ηλικία της γυναίκας γιατί επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του ωαρίου. Η κορύφωση της γυναικείας γονιμότητας είναι στα  20-25έτη και ακολουθεί  σταδιακή μείωσή της που γίνεται δραστική μετά τα 35 έτη. Αυτή η μείωση της γονιμότητας είναι υπαρκτή παρά την ομαλή έμμηνο ρύση που μπορεί να έχει μια γυναίκα μετά την ηλικία των 40 ετών.
• Οι διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας που προκαλούνται από το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, ανεπάρκεια ωοθήκης, διαταραχές βάρους (υπέρβαρες ή λιποβαρείς) αποτελούν το 40% των γυναικείων προβλημάτων.
• Μη διαβατές ή διατεταμένες (υδροσάλπιγγες) σάλπιγγες.
• Τα ινομυώματα παρουσιάζονται σε συχνότητα 40% και ειδικά αυτά που προβάλουν στην κοιλότητα της μήτρας ευθύνονται για 50% μείωσης της πιθανότητας κύησης.
• Οι ενδομητρικοί πολύποδες μειώνουν κατά 50 % την πιθανότητα κύησης.
• Ενδομητρίωση παρουσιάζει το 10-50%γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας
• Ο ανδρικός παράγοντας εμφανίζεται (μόνος του ή με άλλες αιτίες) στο 40-50% των ζευγαριών.
• Άγνωστης αιτιολογίας, στο 10% των περιπτώσεων, που δεν αποκαλύπτεται κάποια αιτία.

Το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά την γονιμότητα και των δυο φύλων, ειδικά στις γυναίκες αυξάνει την βιολογική ηλικία της ωοθήκης.

Ο έλεγχος που θα υποδείξει την αιτία είναι :

• Αναλυτικό ιατρικό ιστορικό του ζεύγους
• Έλεγχος των ωοθηκικών αποθεμάτων στη γυναίκα την 3^η ημέρα του κύκλου με ορμονική εξέταση FSH, οιστραδιόλης, ΑΜΗ και υπερηχογραφική καταμέτρηση των άτρητων ωοθυλακίων της ωοθήκης.
• Υστεροσαλπιγγογραφία την 8^η-10^η ημέρα κύκλου για έλεγχο διαβατότητας σαλπίγγων και ανωμαλίες ενδομητρικής κοιλότητας όπως πολύποδες, ινομυώματα, ενδομητρικές συμφύσεις.
• Σπερμοδιάγραμμα του άντρα για εκτίμηση όγκου, συγκέντρωσης, κινητικότητας και μορφολογίας του σπέρματος.

Η αντιμετώπιση είναι ανάλογη της αιτίας και μπορεί να είναι:

• Χειρουργική με επεμβατική υστεροσκόπηση για αφαίρεση πολύποδα, υποβλεννογόνιου ινομυώματος, λύση ενδομητρικών συμφύσεων. Επεμβατική  λαπαροσκόπηση  στις περιπτώσεις ενδομητρίωσης, για αφαίρεση υδροσαλπίγγων, εξαίρεση ινομυωμάτων. Λαπαροτομία σε κάποιες περιπτώσεις ινομυωμάτων.
• Η θεραπεία γονιμότητας που μπορεί να προταθεί είναι προγραμματισμένες επαφές, ενδομητρική σπερματέγχυση, εξωσωματική γονιμοποίηση με την ανάλογη φαρμακευτική αγωγή.
• Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει συνδυασμός τους, δηλαδή πρώτα χειρουργική και μετά θεραπεία γονιμότητας.